Autofabrikanten en -importeurs reageren negatief op een voorstel van LeasePlan, een van de grootste autoleasebedrijven ter wereld, om het verzamelen van persoonsgegevens aan banden te leggen. 'We zien geen directe meerwaarde', aldus Peugeot Nederland. Ook BMW heeft er geen behoefte aan. Autorijdersbond ANWB en branchevereniging Bovag zijn juist enthousiast.
Datahonger beteugelen
LeasePlan lanceerde afgelopen vrijdag in het FD een voorstel om de datahonger van fabrikanten te beteugelen. Die is veel groter dan autobezitters weten, zo bleek uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam. Bij steeds meer auto's kijkt de fabrikant mee met de chauffeur. Niet alleen motorprestaties worden bijgehouden, ook rijgedrag wordt geregistreerd. Omdat de data zijn gekoppeld aan de eigenaar, zijn het 'persoonsgegevens'.
Verzamelen persoonsgegevens 'waanzin'
De Autoriteit Persoonsgegevens noemt bescherming van deze data een 'speerpunt' voor dit jaar. Ook de marktwerking wordt onderzocht. Zowel Economische Zaken als Europese Commissie bekijken of autofabrikanten niet teveel macht krijgen over andere dienstverleners.
Michel Alsemgeest, chief digital officer van LeasePlan, noemt het 'waanzin' dat een moderne auto 'praktisch alle gegevens kan verzamelen die het wenst'. Hij ziet vooral gevaar voor nieuwe misstanden. Na dieselgate, waarin tests van CO₂-emissie werden vervalst, kan ook de 'slimme' auto controversieel worden.
'Zonder snelle actie', schrijft hij, 'lopen we het risico richting het volgende grote autoschandaal te gaan, met slimme auto’s die als te slim voor hun eigen bestwil worden gezien.'
Daarom pleit LeasePlan voor een radicaal ander systeem. De datastroom tussen auto en fabrikant moet worden omgeleid. Gegevens mogen niet terecht komen in 'een zwarte doos die uitsluitend door de voertuigfabrikant wordt beheerst'.
Zelf is LeasePlan ook een dataspeler. Het biedt zijn klanten een 'connected car' systeem aan, waarin routes en rijstijl worden bijgehouden.
Peugeot: 'wij zijn eigenaar van de data'
Het leasebedrijf, dat wereldwijd 1,8 miljoen auto's heeft, wil de data via een 'neutrale server' versturen. Die kan worden beheerd door 'een technologische partij buiten de traditionele autosector'. Hier kan de automobilist zijn wensen aangegeven: welke data wordt verzameld, en welke partijen er iets mee mogen doen.
Peugeot ziet geen noodzaak. 'Wij beheren onze gegevens volgens de wettelijke verplichtingen', aldus woordvoerder Ellis Blase. De autofabrikant werkt al aan betere afspraken met klanten, zoals 'een overeenkomst tussen het merk en onze klanten over wat er met de gebruiksdata zou mogen gebeuren.'
Peugeot benadrukt wel dat de fabrikant 'eigenaar van de data' is.
BMW: klant wordt goed geïnformeerd
BMW vindt dat het zijn klanten al goed informeert over de datacollectie. Bovendien kan de BMW-rijder zelf aangeven welke 'derde partijen' de data mogen gebruiken. Op de vraag of BMW niets ziet in het voorstel van Leaseplan, zegt woordvoerder Andrew Mason: 'Zo zou je dat kunnen stellen.'
Volvo is genuanceerder. De importeur laat, na ruggespraak met het Zweedse hoofdkantoor, weten dat het andere dienstverleners toegang wil geven tot 'geselecteerde' data die 'niet direct herleidbaar' is tot een individuele eigenaar. Een neutrale server kan hier 'een wezenlijke bijdrage' aan leveren.
'Macht van fabrikanten te groot'
Bovag, de vereniging van garages en andere dienstverleners, steunt het voorstel juist volledig. Voorzitter Bertho Eckhardt noemt het 'niet vanzelfsprekend' dat autodata naar de fabrikant gaat. Het moet ook naar andere partijen, zegt hij, 'mits de automobilist of eigenaar daar expliciet voor kiest.'
Leden van Bovag willen zelf ook toegang tot de data. De vereniging werkt met Europese zusterverenigingen al aan een 'neutrale' server. Ze vindt dat 'de macht van fabrikanten te groot wordt'.
'Ideaalplaatje ANWB'
Ook autorijdersbond ANWB is enthousiast. Het voorstel van LeasePlan 'past in het ideaalplaatje', aldus woordvoerder Ad Vonk. De ANWB wil graag dat de autobezitter 'via het dashboard' kan aangeven 'welke partijen toegang krijgen tot bepaalde data, en voor welk doel'.
De ANWB heeft zelf een eigen systeem voor het monitoren van rijgedrag. Leden kunnen dit installeren, om zo een goedkopere autoverzekering te krijgen.
Tom Engers, hoogleraar 'juridisch kennismanagement' aan de Universiteit van Amsterdam, heeft 'sympathie' voor het idee van LeasePlan. Hij betwijfelt wel of 'redelijkerwijs van mensen kan worden gevraagd' om het nut van allerlei data te beoordelen. En de ervaring van app-gebruikers zal ook 'data-weigeraars' afschrikken, denkt hij: dat leidt er meestal toe dat een product niet kan worden gebruikt.
Bron: FD
